Sağlık Turizmi Nedir?
Yazımıza başlamadan önce sağlık turizmi nedir? kısaca değinelim.
Sağlık turizmi: insanların gerek bedensel gerek ruhsal sebeplerle dinlenmek amacıyla çeşitli rahatsızlıklarına fayda sağlamak amacıyla yapılan seyahatlerdir. Aşırı şehirleşme ve sanayileşmenin sebep olduğu hava , su, toprak, gürültü ve çevre kirliliği gibi çeşitli nedenlerle insanların etkilendiği ve belli zaman zarfı içinde olsa da farklı iklimlerde bulunmaları ve bedenen, ruhen dinlenmeleridir. Büyük şehirlerde yaşanan hava kirliliği gibi nedenlerden ötürü insanların temiz hava alma gereksinimi sebebiyle bazı kalp ve solunum yolu hastalıklarına da iyi gelen farklı temiz iklimlerde bir müddet de olsa yaşamalarıdır. Gerek tedavi amacı ile gerekse tatil ihtiyacını karşılama amacıyla ortaya çıkmış turizm şeklidir.
Eski çağlardaki sağlık turizm tarihini inceleyelim.
Antik Çağda Sağlık Turizmi
Antik çağda yaşayan uygarlıklar hakkında yapılan çalışmalar sonucunda din ve sağlık açısından bir kaç bin yıl ötesine kadar giden bir geçmişe sahip oldukları gözlemlenmiştir. Birçok eski uygarlıkların kutsal tapınak banyolarına ve kaplıcalarının var olduğu ve bunlardan yararlandıkları tespit edilmiştir.
Sümerlerin sıcak su kaynaklarının çevresine inşa ettikleri sağlık tesisleri bilinen en eski tesistir. Bu tesislerde su akan havuzlar çok büyük tapınaklar mevcuttu.
Günümüzde İzviçre'de St. Moritz adıyla bilinen tepe kabileleri tunç devrinde demir açısından zengin mineral de banyo yapmanın ve suyu içmenin sağlık açısından faydalı olduğunu fark etmişlerdi. Suyu içmek için tunç kapları kullanmışlardır. Bu kaplar aynıları Fransa ve Almanya gibi devletlerde de bulundu. Bu da devletler arasında sağlık turizmi yapılmış olduğunun göstergesi olabilir.
Tarih turizminin kapsamlı olarak temellerini atan ilk medeniyet eski yunanlılardır. Tıp tanrıçası olarak bilinen Askleplos onuruna Askleplos Tapınakları inşa ettikleri bu tapınak dünyadaki ilk sağlık merkezi olmuştur.
Yunan bölgesinde ilerlenen dönemlerde tedavi amaçlı daha farklı tapınaklar da yapıldı. Bunlardan en çok Epidaurus olarak bilinen tapınak en ünlüsüydü. Bu tapınakta termal banyolar, spor salonları, yılan çiftliği ve düşler tapınağı gibi hizmetler sunuyordu. Olimpos da yer alan Zeus tapınağı da eski dönemin tıp tapınakları arasına yer almaktadır.
5000 yıl öncesinde bile alternatif tıp tedavi faydalarından yararlanmak isteyenler Hindistan'a ziyarete giderlerdi. Hindistan da ayurvedik ve yoga tıbbi yöntemlerin yaygınlaşmasıyla sağlık turizmi gelişmeye başladı.
Roma İmparatorluğundan sonra da Asya sağlık turizmindeki olağan yerini korumaya devam etti. Tapınaklar yerini klinik tedavi uygulayan hastanelere bırakmaya başladı. Japonya'da Orta Çağda onsen olarak bilinen mineral kaynaklar tedavi edici özelliğe sahip olması sebepiye yaygınlaştı. Savaşçı kabineler bunları fark ederek savaştan sonra tedavi için bu su kaynaklarına gitmişlerdir. Bazı müslüman medeniyetlerde yerli ve yabancılara hizmet vermek için sağlık merkezleri kurmuşlardır. Din, dil, Irk ayrımı gözemteksizin bütün dünyaya hizmet verecek 8000 kapasiteli zamanının en gelişmiş ve en büyük olan Mansuri Hastanesini kurmuşlardır. Bu hastane Kahire'de yer almaktadır.
İslamiyet öncesinde , Orta Asyada yaşayan müslümanların yaşam biçimi içerisinde dinsel inançlar ve sağlık ve tıp konularının kendine özgü bir yeri vardır. Türkler tedavi ile ilgilenenleri iki grupta toplarlardı. Bunların ilki dinsel ve büyüsel tedavilerdir. Bunları yapan insanlara da Baksı ya da Kam adı verilen şamanlardır. İkincisi de ilaç ya da daha farklı maddelerden tedavi eden otaçı, emçi ya da ata sagun adı verilen kişilerdir. Türkiye cumhuriyetinden önce var olan bazı Türk devletleri islam dininin de özelliği de olan temizliğe önem vermiş olup koruyucu sağlık hizmetlerinin yaygınlaşmasına ve sağlık da odaklanmayı ön plana çıkartmışlardır."seyahat edin sıhhat bulun" hadisi ile sağlık turizmine vurgu yapılmıştır. Büyük Selçuklularda klasik tıp değer kazandı ve yaygınlaştı. Büyük Selçukluların yıkılmasıyla kurulan Anadolu beylikleri de Selçuklulardan kalan Kaplıcalar ve hastaneleri benimsedikleri gibi yenilerini de inşa etmişlerdir.
Sağlık insanların vazgeçilemez temel ihtiyaç ve hakkıdır. Her ülke vatandaşlarının sağlığı için bir takım ihtiyaçlarını karşılar. Hastaneler, Sağlık sigortaları gibi birçok ihtiyaçları temin eder ülkeler vatandaşlarına bunların yanı sıra kaplıcalar gibi bazı alternatif tedavi yolları da vardır. Ülkemizin mevcut olan coğrafi yapısı bu tür alternatif tedavi yöllarına uygundur. Ülkemizde sağlık sorunları çözümü için gelen turistlerin tedavileri yapılırken bir yandan da sağlık turizmi amacı gelişler için her türlü insan gücü, Fiziki, teknoloji ve mevzuata yönelik hizmetleri geliştirmek zorundadır. Ülkelerin en önemli ekonomik boyutu kitlesel turizmin harcama düzeyinin düşük olmasıdır. Oysa özel pazar dilimlerine hitap eden turizm türlerinde bireysel harcama düzeyleri çok fazladır. Bunun nedeni de bu tür turizme en fazla katılanların harcama potansiyeli yüksek ve varlıklı insanlar olmalarıdır. Bunların en önemlisi medikal ( tıbbı ) ve sağlık turizmidir.
Turizm ve sağlık ilişkisinin negatif ve pozitif bazı yönler de ortaya çıkar. Negatif yönleri seyahat esnasında ülkemize gelen yabancı kişilerin taşımış oldukları bazı (kuş gribi, domuz gribi) hastalıkların ülkemize girmesine neden olabilirler. Pozitif yönü ise yabancı turistlerin tedavi için ülkemizi ziyaret etmeleriyle kazandırdıkları ekonomik boyutlardır.
Ülkemiz sağlık turizmi açısından üstünlükleri olduğu gibi zayıf ve güçlü yönleri de vardır. Ülkemizin üstün olduğu tarafı kendisini sürekli yenilemesi ve gelişmesidir.
Üstün olduğu yönleri maddeler halinde kısaca inceleyelim
Türkçe
English
العربية